Sprawy centralne

NAUCZANIE wychowujące 23.8.2012

ZWORNIK Jak budować sklepienie 23.6.2012.
Budowę sklepienia krzyżowo – żebrowego trzeba zaczynać od zwornika [Agnieszka Krzemińska, Stąd o średniowiecza. Archeologia doświadczalna, Wiedza i Zycie, nr 7 (931), lipiec 2012, s. 31]

LAWINA Równowaga chwiejna 23.6=8.2012
W celu obronnym układano pryzmę kamieni, stabilną do chwili wyciągnięcia określonego kamienia. Wówczas lawina spadała na atakujących.

ZNACZENIE SŁÓW Lichwa 22.8.2012
Dwie formy lichwy: 1) Wykorzystanie renty płynnościowej przez posiadających nadmiar pieniędzy, w stosunku do tych z niedostatkiem.  Pobieranie za to opłaty szczególnie przez tych, którzy mają prawo do prywatnej kreacji pieniądza. 2) Manipulacja podażą pieniądza szczególnie przez tych przez tych, którzy mają prawo do prywatnej kreacji pieniądza. 2) Manipulacja podażą pieniądza: ekspansja kredytu (zasiew); redukcja kredytu (żniwa, strzyżenie) -> nabywanie zastawów po obniżonych cenach. [Jaromir Benes, Michael Kumhof,   The Chicago plan revisited. IMF Working paper WP/12/202, August 2012, s.12.

KRYZYS Zadłużeniowy Ateny, Sparta, Rzym 22.8.2012
Najwcześniejszy znany przykład kryzysów zadłużeniowych w historii Grecji: reformy Solona (599 BC), jako odpowiedź  na ostry kryzys zadłużeniowy drobnych rolników, spowodowany oprocentowaniem monet przez bogatą oligarchię. Reformy Solona zawierały już wiele elementów projektu Henry Simona (1948), głównego projektanta Planu Chicago, które później nazywano „Financial Good Society”: 1) szeroko zakrojona likwidacja długów i zwrot ziemi przejętej przez wierzycieli 2) Monetyzacja płodów rolnych poprzez ustalenie oficjalnych cen [Mogli spłacać długi swymi produktami], (3) Zwiększenie rządowej emisji pieniądza bezodsetkowego, co zmniejszyło potrzebę prywatnego zadłużenia. Reformy Solona były tak skuteczne, że 150 lat później Rzymska Republika wysłała do Grecji delegację, dla ich przestudiowania. Następnie te zasady stały sie podstawą rzymskiego systemu monetarnego az do okresu Wojen Punickich { Peruzzi, E. (1985), Money in Ancient Rome, pp. 9-10, Florence: Academia Toscana Di Sciencze E Lettere.Peruzei, 1985, cyt. przez J. Benesa i M. Kumhofa,.  ibid s.14.]

PIENIĄDZ Fiat pierwotny, kruszcowy – wtórny Grecja Arystotelesa 22.8.2012.
Arystoteles w Etyce stwierdza jasno: „pieniądz istnieje nie jako coś naturalnego lecz dzięki prawu. (Państwowo-instytucjonalna teoria pieniądza. Ten charakter pieniądza fiat był pierwotny i górował nad (popularną wśród historyków pieniądza teorią kruszcowo – towarową) Np. bardo dobrze działający, w postaci  żelaznych monet, pieniądz spartański w okresie ok. 750 – 415 BC., wprowadzony przez Likurga; Ateński  system oparty na miedz (390 – 350 BC); Wczesny system rzymski (ok. 700 – 500 BC), oparty na płytkach z brązu a później  na monetach, których wartość była znacznie mniejsza od nominalnej.[ J. Benes, M. Kumhof, cyt. ibid. s.14.

CZŁOWIEK PANEM STWORZENIA 2. Czyńcie sobie Ziemię poddaną 23.7.2012.
„Ludzie muszą zrozumieć, że  świat nie należy jedynie do nas, że każde zwierzę na tym świecie znalazło się tu z jakiegoś powodu i że my wszyscy stanowimy razem jedność w naturze. Ludzie nie mogą żyć w izolacji, bez natury. Jesteśmy przecież [także! SZG] zwierzętami, więc dlaczego myślimy, że tak bardzo różnimy się od innych stworzeń? Dlaczego sądzimy, że możemy decydować o losie wszystkich istnień na ziemi? Kto dał nam do tego prawo? Wstyd mi czasem za to, że jestem człowiekiem… Moje marzenia? teraz, pod koniec życia, mam już tylko jedno: żeby rządy państw zabroniły handlu kością słoniowa. Nie częściowo, nie na jakiś czas, ale na zawsze.”
Daphne Sheldrick, cyt.w Martyna Wojciechowska, 2010, Kobieta na krańcu świata, National Geographic – TVN SA – Wydawnictwo G+J RBA, Warszawa, s.245

CZŁOWIEK PANEM STWORZENIA 1. Czyńcie sobie Ziemię poddaną 23.7.2012
„Słoń jest dla człowieka symbolem szczęścia. Człowiek dla słonia mógłby być symbolem nieszczęścia. Płaci, żeby mógł postawić na półce figurkę słonia z prawdziwej kości słoniowej. Oczywiście na szczęście”

PRZEMOC 21.7.2012.
Siły potrzebujesz tylko, gdy chcesz uczynić coś szkodliwego. Inaczej z miłością. Ona wystarczy, aby uczynić wszystko. Charlie Chaplin

ZNACZENIE SŁÓW Ciężar 19.7.2012
Mały chłopiec dźwiga jeszcze mniejszego.
– Jak ty dajesz sobie rady z takim ciężarem?
– To nie jest ciężar. To mój brat.

ZNACZENIE SŁÓW Własność prywatna 19.7.2012.
Prywatny – osobisty, należący do  osób  fizycznych.
Prywatny – należący do 'osoby prawnej’  anonimowej  – własność rozproszona.
Własność osobista ma zasadniczo inną naturę  niż akcyjna.  Pierwsza jest zainteresowana dobrą kondycją,
trwaniem i  rozwojem dobra realnego.  Drugą interesuje przede wszystkim zysk finansowy.

ZASADA POMOCNICZOŚCI Kompetencje regulacyjne 17.7.2012
Dobra powszechne,  przyrodnicze, ponad gatunkowe – inteligencja Przyrody.
Dobra wspólne ogólnoludzkie – odpowiednie organizacje globalne.
Dobra społeczne – odpowiednie organizacje społeczne tego samego poziomu.
Dobra wspólnotowe – odpowiednie organizacje wspólnotowe.
Dobra rodzinne – rodzice.
Dobra osobiste – odpowiednie osoby fizyczne.
Poziom organizacyjny danego stopnia nie może kontrolować organizacji niższego stopnia. Ingerencja w stopień niższy może mieć tylko charakter podtrzymujący,  minimalnie umozliwiający poradzenie sobie danego stopnia z własnymi sprawami.

NORMY Jako społeczny kapitał 17.7.2012.
Powszechnie uznane normy, które zmniejszają koszt monitorowania i sankcjonowania podejmowanych działań, można traktować jako społeczny kapitał przy rozwiązywaniu problemów użytkowania dóbr wspólnotowych (CPR – Common Pool Resources).
Elinor Ostrom, 1997 [1990], Governing the Commons, ibid. s.36

UCZENIE SIĘ Metody prób i błędów 17.7.2012.
Metody prób i błędów wiążą się, z definicji, z błędami. Są nawet możliwe katastrofy.

ZNACZENIE SŁÓW Rynek 13.7.2012
Konkurencyjny rynek – skrótowe określenie prywatnej instytucji – jest w istocie dobrem społecznym. Żaden rynek nie może, w dłuższym okresie, istnieć bez oparcia się na publicznych instytucjach. W realnych sytuacjach  instytucje prywatne są często pomieszane z publicznymi. Wspierają się na sobie nawzajem raczej niż istnieją w izolowanych od siebie dziedzinach.
Elinor Ostrom, 1997 [1990], Governing the commons, Cambridge University Press, s. 15

WOJNA I POKÓJ Powtórka z historii. Skąd my to znamy? 6.7.2012
„Kambodża zajmuje niechlubne drugie miejsce z liczbą 6 milionów […] Skąd wzięło się tyle min, pocisków i bomb? […Pod koniec lat 60-ych St. Zjednoczone postanowiły wspomóc proamerykańskiego generała Lon Nola i w wyniku przewrotu usunąć od rządów pokomunistycznego króla Sihanouka. Amerykanie przeprowadzili wówczas masowe naloty na Kambodżę. W ciągu kilku lat spadło ponad 500 tysięcy ton bomb [dane z czasów prez. Billa Clintona  podają 2,7 miliona ton]. Z tego, w postaci niewypałów, pozostało jakieś 50 tys. ton. Operacja przeciw Sihanoukowi powiodła sie, jednak naloty kosztowały życie ponad 150 tys. cywilów. Gniew mieszkańców Kambodży obrócił sę przeciw nowemu rządowi i doprowadził do wzmocnienia komunistycznego ugrupowania  Czerwonych Khmerów. Ich liczebność z trzech tysięcy wzrosła do siedemdziesięciu tysięcy osób, czyli siły zdolnej przejąć władzę, co stało się faktem w 1975 r. Mieszkańcy stolicy i tłumy uchodźców z terenów ogarniętych konfliktem witały rewolucyjne wojska z entuzjazmem, pełni nadziei, że wreszcie zakończy się 5-o letnia wojna domowa. […] Proklamowano powstanie Demokratyczne Kampuczy, ogłoszono program […] ewakuacja wszystkich miast, likwidacja bazarów, sklepów i innych form wymiany handlowej, zniesienie pieniądza i zamknięcie banków, zapędzenie mnichów buddyjskich do pracy na polach ryzowych, utworzenie komun rolniczych. Dla mieszkanców Kambodży rozpoczął sie kolejny okres terroru.  […Pol Pot, w młodości mnich buddyjski, studiował na Sorbonie m.in. u Sartra…].  Jego utopijny społeczny eksperyment kosztował życie około 2 milionów ludzi czyli 25% mieszkańców Kambodży.
„Martyna Wojciechowska, 2010, Kobiety na końcu świata, G+K RBA, Warszawa [TVN SA, National Geographic] s.137.
„A ja wam powiadam nie sprzeciwiajcie się złemu” […Mt. 5,39; Mt. 27,27-31). Sprzeciw utwierdza to z czym walczy?

WOJNA I POKÓJ 5.7.2012
Prowokacja – reakcja – eskalacja. Wyjątek, czy reguła?

WOJNA I POKÓJ2.7.2012
– 'Chcesz pokoju, przygotuj się do wojny’!
– Czy tak? Może też : Chcesz wojny, przygotuj się do pokoju; chcesz wojny, przygotuj sie do wojny; chcesz pokoju przygotuj się do pokoju. Które z tych zdań wydaje się trafne najbardziej, najmniej? Trzeba rozaważyć: doraźnie, czy na dłuższą metę; prowizorycznie, czy radykalnie. Czy można wojnę zwalczyć wojną? Czy to nie tak, jak uwalniać się od długu spłacając go pieniądzem tworzonym jako dług? Czy rezultat może mieć inną naturę niż działania , które doń doprowadziły?